Prodüksiyon Bütçesi mi, Rehine Müzakereleri mi?
Prodüksiyon bütçesi tüm prodüksiyon akışının draft taslağı gibidir. Pre-prodüksiyon sürecinde yapılan senaryo ve zaman planı çalışmalarının en son aşamasıdır denilebilir.
Bütçeniz size tüm prodüksiyon ve post prodüksiyon sürecinde nasıl ilerleyeceğinizi dikte ettirecek, alacağınız kararlara yön verecek bir güçtür.
Bütçenizi yönetirken hangi kalemlerden "kırpma" yapabileceğinizi, hangi kalemlere ise "asla dokunulmayacağını" çok profesyonelce yürütmek zorundasınız.
Bütçe dosyasını (ki hemen hemen her zaman bu bir excel dosyasıdır) detaylandırmak yapılacak işin niteliğine göre değişiklik gösterecektir. Bazı basit ve düşük bütçeli projelerde daha az sayıda satır içeren excel dosyası yeterli olurken, bazı büyük çaplı işlerde yüzlerce satırdan ve başlıktan oluşan bir excel dosyası kullanmak gerekir.
DİKKAT!
İki ayrı bütçe çoğu zaman birbirinin aynısı olmayacaktır. Benzer içeriğe sahip işlerde, örneğin bir fabrikanın kurumsal tanıtım filmi çekiminde) eskiden yapılmış bir bütçe farklı kaydedilerek bir çok harcama kalemi aynı bırakılarak ilerlenebilir. Kiralanacak ekipman, aynı DOP ile çalışılacaksa kaşesi, aynı seslendirmen ile çalışılacaksa kaşesi gibi detaylar aynı bırakılır. Yeni işin ulaşımı, varsa konaklaması, ekip sayısı, post prodüksiyonda kullanılacak online giderleri, yabancı dil seçenekleri gibi detaylar yeni bütçeyi eskisinden farklılaştıracak kalemler olacaktır.
İşin doğrusu, bu ideal koşullarda tamamlanan bütçe müşteriye sunulduktan sonra, müşterinin ödmeye razı olduğu rakam üzerinden pazarlıklar başlayacak, prodüksiyon firması bir yandan o rakama inebilmek için yollar ararken pazarlıklar devam edecektir. Bazı durumlarda ekip-ekipmandan ve çekim gün sayısından kısılarak bu sağlanabilirken, bazı durumlarda da yönetmen, yapımcı, DOP veya dublaj sanatçısı gibi kalemlere "basınç" uygulanarak geri gelmeleri istenir.
Bütçe kabul ettirmek tam anlamıyla rehine pazarlıklarındaki müzakerelere benzer.
Teşbihte hata olmaz diyerek, rehine alan tarafı müşteri tarafı, müdahale eden ve pazarlığı yürüten polis tarafını da prodüksiyon şirketi olarak kabul edeceğiz.
Rehine alan tarafın elindeki seçenekler şunlardır:
1. Rehineleri öldürmek (Teklif alınan projenin rafa kaldırılması)
2. Rehineleri serbest bırakmak (Prodüksiyon şirketinin teklifini kabul etmek)
3. Kendini vurup intihar etmek veya çatışmaya girip vurulmak (Prodüksiyon şirketinin teklifini kabul etmek)
4. Arabulucu ile anlaşarak orta yola gelmek (Teklifte revizyonlar isteyerek kabul ettirmek)
5. Teslim olmak (Prodüksiyon şirketinin teklifini kabul etmek)
İLK MÜDAHALE
Rehine krizine yani bütçe pazarlığına ilk müdahale her zaman profesyoneller tarafından yapılmalıdır. Prodüksiyon şirketinden herhangi birisi, özellikle de Yapımcı'ya danışmadan, gerekli araştırmaları yapmadan tutamayacağı sözler verirse, bu kriz prodüksiyon şirketi aleyhine fena neticelenir.
İlk müdahalede yapılacak en önemli şey polis kordonu ile çevrenin güvene alınması, yani bütçeye Yapımcı el atıncaya kadar başkalarının karışmamasının sağlanmasıdır.
TEMAS KURMA
İkinci aşamada rehine alan taraftan istekleri öğrenilir. Pazarlık yapan kişiye asla "hayır" dememek çok önemlidir. Bu kelimeyi kullanmadan bu anlama gelecek başka ifade yönetemleri tercih edilmezse sonuç kanlı olabilir.
Rehine pazarlıklarının en önemli kurallarından birisi, eğer bir şey almak istiyorsan karşılığında bir şey vermelisin şeklinde ifade edilir. Yani belli bir fiyat üzerinden görüşmeye devam ederken "bir de arada genel müdürle röportaj olacak, onu da çekebilir miyiz?" şeklinde bir istek gelirse, buna verilecek cevap "elbette çekebiliriz fakat bütçemizde mikrofonlar ve ışık bulunmuyordu. Bunu çekebilmemiz için ufak bir ilave yapmamız gerekecek" şeklinde olmalıdır. Ya da "fiyatta birazcık daha geri gelebilir misiniz?" sorusuna cevaben "elbette gelebiliriz fakat stok müzik adedini azaltmamız gerekecektir" gibi...
DEĞERLENDİRME
Prodüksiyon şirketi bütçe pazarlığı aşamasında elde edeceği tüm verileri titiz biçimde değerlendirmek ve gerekiyorsa yeni bilgilere ulaşmak durumundadır. Müşterinin bu iş için ne kadar süresi var (süresi azalan işlerde pazarlık gücü prodüksiyon tarafına kayar) daha önce benzer işlere ne kadar ödeme yapmış, bu iş için başka hangi prodüksiyon şirketlerinden teklif alıyor, bu iş müşterinin vaz geçemeyeceği kadar önemli ve yapıması zorunlu bir iş mi yoksa tüm alternatiflerde bütçeler ödeme sınırlarının üzerinde çıkarsa işi iptal eder mi, ve en kritik son soru:
Prodüksiyon şirketinin verdiği teklif beklentilerin üzerindeyse, bu beklentiye inmek üzere pazarlık yapar mı, yoksa tek seferde vazgeçip başka bir yöne döner mi?
Gördüğünüz gibi, bütçe pazarlığı ile rehine pazarlığı arasında neredeyse hiç fark yok gibidir!
TANSİYONU ASLA YÜKSELTME
Rehine arabulucusunun ilk görevi insanların güvenliğini sağlamaktır. Bütçe pazarlığı yapan prodüksiyoncunun ilk görevi de müşterinin masayı devirmesini engellemektir. Yükselen tansiyon, karşılıklı atışmalar, gerginlikler neticede rehinelerin zarar görmesine, yani prodüksiyon şirketinin işi kaçırmasına yol açabilir.
Bu yüzden rehine alan tarafla yani müşteriyle iletişim kanallarının hep açık ve makul şekilde yürümesi gerekir.
Rehine alan tarafın eşi, dostu, tanıdıkları, arkadaşları veya ailesini olay yerine getirmek ve onlardan bilgi almak nasıl fayda veriyorsa, müşterinin bütçe onayına pozitif katkısı olabilecek her türlü bağlantının yardımı da aynı şekilde faydalı olacaktır.
YAKINLIK KUR
Müşterinin taleplerini anlamak ve gerçekte ne istediklerini öngörebilmek çok önemlidir. Her müşteri aynı seviyede prodüksiyon bilgisine sahip olmaz. Bazen bütçe brief'i verildiğinde çok fazla istek, bütçeyi şişirebilecek çok fazla teknik detay olabilir ancak bunların hepsi yapılacak prodüksiyona aynı olumlu katkıyı sağlamayacak olabilir. Bu noktada MUTLAKA müşterinin tarafında olmak ve onlara dürüst, değer katacak ve KAZIKLAMAYACAK bir arabulucu ile muhatap olduklarını hissettirmek gerekir.
NETİCE
Netice itibariyle bir rehine krizinde nasıl ki ilk amaç rehinelerin zarar görmemesini sağlamaksa, bütçe pazarlığında da ilk amaç bütçe pazarlığının müşteri tarafından sonlandırılmamasıdır. Pazarlık devam ettiği sürece işi alma ihtimali devam edecektir.
Bu süreç içinde her iki taraf da birşeyleri kabul edecek, bir şeyleri reddedecek ve kendi çıkarları ve imkanları doğrultusunda pazarlık sürecini yönetmeye çalışacaktır. Daha sakin, kontrollü, ve tecrübeli davranan taraf çoğunlukla kazanan taraf olur.
Başarılı pazarlıklar dilerim.
Yorumlar
Yorum Gönder